İşletmelerin güç kat sayısını düzeltmek için kondansatör ve ölçü aletlerinin üzerinde bulunan panoya denmektedir. Endüktif yükler, reaktif güçte çekmektedir. İhtiyaç duyulan yerde reaktif güç üretilir.
Kompanzasyon, elektrik sistemlerinin iyi bir koşulda çalışmalarına yardımcı olmaktadır. Yüklerin ve elektrik tesislerinin reaktif güç ihtiyaçlarını belirtilen yöntemler ile karşılayan kompanzasyona ise reaktif güç kompanzasyonu denmektedir.
Kompanzasyon Panosu Neden Kullanılır?
Kompanzasyon panosunun bir işletmede yer alıyor olması, güç kat sayısının düzenlenmesi için gerekli olan tüm aletlerin devreye girmesi anlamına gelmektedir. Kompanzasyon panosu, reaktif güce gerek duyulan durumlarda kendine en yakın noktada gücün üretilmesi görevini de ifade eden bir pano çeşididir.
Tüm elektrikli cihazlar aktif enerji tüketmektedir. Fakat motorlu cihazlar ve balanslar aktif enerji ile beraber reaktif enerji de tüketmektedir. Kompanzasyon panosunun ebatları genel anlamda tesislerde ana dağıtım panoları ile beraber değerlendirilir ve o şekilde montajı yapılır.
Kompanzasyon panolarının yüksekliği ortalama 200-210 cm, derinliği de 40 cm’in altında olmamalıdır. Orta gerilim kompanzasyon ve alçak gerilim panoları bu standartların içinde yer almaktadır. Eni ise tesisin gücü göz önünde bulundurularak belirlenmektedir.
Kompanzasyon Sistemi
Kompanzasyon sistemi kurulumunda panonun montajı işletmeye dahili ve harici olarak iki ayrı şekilde yapılmaktadır. Harici pano kurulumunda üstü eğimli olacak şekilde çatı yapımı ve havalandırma panjurlarının yer almamasına dikkat edilir.
Kompanzasyon fiyatları dahili ve harici iki sistemde çok fazla fiyat farkı bulunmamak ile birlikte dahili tip panonun kurulumu sırasında havalandırma panjurlarının bulunması gerekir. Dikkat edilmesi gereken kurulum işlemlerinden biri de büyük çaplı kompanzasyon panolarının, kondansatör havalandırması amacı ile aspiratör bağlantısının yapılmasıdır.
Kompanzasyon Panosu Yapımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kompanzasyon panosunun işletmeye olan bağlantısı ve diğer ürünlerle bağlantısı yapılırken dikkat edilmesi gerekenler;
- Kontaktörün ve reaktif güç rölesinin bobinine uygun beslenme voltajının gidip gitmediği
- Kondansatörün kontaktör bobinine bağlı olan reaktif güç rölesinin kontrolü
- ölçüm rölesinin hatalı ölçüp ölçmediği kontrol edilmesi adına reaktif güç rölesinin aynı fazla bağlı olduğu kontrol edilmeli
- Kablo kesitlerinin kablo pabuçlarına bağlandığına
- Baradan yapılan kontaktör girişleri
- Bağlantı uçlarının gevşek olup olmadığı kontrol edilmeli
Yukarıda belirttiğimiz kontrollerin standarda uygun bir şekilde yapılması durumunda kompanzasyon panosunun verimli kullanılması söz konusudur. Kompanzasyon panosu, elektrik sistemleri için gerekli olan bir standarttır.
Kompanzasyon Panosunun Malzemeleri Nelerdir?
Kompanzasyon panosunun malzemeleri; ampermetre, reaktif güç rölesi, şalter, bakır bara, kondansatör, bağlantı iletkeni, kontaktör, güç kontaktörü, elektrik sigortası, voltmetre, kosinüsfimetre, ampermetre, multimetre gibi seçeneklerden oluşmaktadır.
Yeni yapılmış işletmelerin kompanzasyon kurulumlarında, voltmetre ya da komitatör yerine kosinüsfimetre, multimetre veya kosinüsfimetreli regler tercih edilmektedir.
Firmalar tarafından tercih edilen ve kullanılan malzemeler IEC,VDE,TS gibi standartlara uygun olarak üretilmek ile yükümlüdür. Bu nedenle malzemelerin alımı esnasında bu standartların sembollerinin olmasına özen göstermek gerekir.